ඒ උතුම් බුදුපියවරු අනුපිළිවෙළින් සිහි කළා. මණ්ඩලාධිපති බුදුපියා පළවෙනි ශ්‍රේෂ්ඨතම බුදුපියා වශයෙන්. ඊළඟට ඒ ධම්මාධිපතිවිනයාධිපති බුදුපියාණන් දෙවෙනි බුදුපියා වශයෙන්. ඔය විදිහට දාහතර නම ම සිහි කළා, සහම්පති මහා බ්‍රහ්ම බුදුපියා දාහතර වෙනි ශ්‍රේෂ්ඨතම බුදුපියා වශයෙන්.
ලෝභය නිසා මෝහය ඇති වෙන බව, බුද්ධං සරණං ගච්ඡාමි කිව්වහම, ඒ ලෝභය කියන එකෙන් මෝහය ඇති වෙනවා කියලා තේරුණා. ද්වේෂය නිසා මෝහය ඇති වෙනවා කියලත් තේරුණා. එතකොට මේවා වෙන්නේ මේ සංස්කාරවලට ඇලීම හේතුවෙන් තමයි මේක ඇති වෙන්නේ කියන එක දැක්කා.
මෝහය නැති කරමි කියන එක කල්පනා කළා ම මට මේ ඊයේ භාවනාව මතක් වුණා. ඊයේ භාවනාව මතක් වෙලා ඒ කියන්නේ නොසෑදිය හැකි, නොපැවැත්විය හැකි, ස්පර්ශයෙන් හටගන්නා සංස්කාරයකට කුමකට ඇලෙනවා ද කියන එක ප්‍රශ්නය. එතකොට මුසාවාද, පරුෂා වාච, පිසුණා වාච, සම්පප්‍රලාප මේවාට ඇලෙනවා කියලා.
එතකොට දැන් මම මේකේ එකින් එක බැලුවා. දැන් මුසාවාදය කියන එක ඇති වෙන්නේ අභිජ්ඣා නිසා. ව්‍යාපාදය නිසා පරුෂා වාචය ඇති වෙනවා. ව්‍යාපාදය ඇති වෙන්නෙත් අභිජ්ඣා නිසා. මේ විදිහට මේ සියලුම සංස්කාරයන් අභිජ්ඣා නිසා ඇති වෙනවා. සංස්කාරයන් නිසා මෝහය. ඒ කියන්නේ මුසාවාද, පරුෂා වාච, පිසුණා වාච කියන තුන ම ඇවිල්ලා තමයි, මෝහය කියලා කියන්නේ. එතකොට සංස්කාරයන් නිසා මෝහය ඇති වෙනවා.
එතකොට දැන් එනවා, එහෙනම් අභිජ්ඣා නිසා මෝහය ඇති වෙනවා කියලා. එතකොට මෙසේ සකස් කරන ලද චිත්තය, විචිකිච්ඡාව නිසා සැලෙනවා. යම්කිසි ආකාරයකට ඒක සකස් කරා නම් සැලීමක් තියෙනවා. ඉඤ්ජිතයක් කියන එක සිද්ධ වෙනවා කියන එක. එතකොට මේ වෙලාවෙ දී මේ සිත බොහෝ ම පිරිසිදුවට පැවතුණා.
එතකොට දැන් අර දේව රූපයක් එහෙම පෙනුණහම එතකොට මේකත් ගත්තා මෙතන මේක සංස්කාරයක්. මෙම සංස්කාරයත්, ඒ කියන්නේ දකින සියුම් සංස්කාර. ඒ දකින සියුම් සංස්කාර අභිජ්ඣා නිසා ඇති වෙනවා කියලා. අර ඒක දකිනවා, දැක්කහම ඔයාගෙ සිත වෙනස් වීමකුත් ඇති වෙනවා. ඒක ගැන බලන්නත් සමහර විට හිතෙන්න පුළුවන්. එතකොට මේක නිසාත් සංස්කාරයන් ඇති වෙනවා.
යම්කිසි දෙයකින් එළියක් විහිදෙනවා දැක්කා, object එකකින්. එතකොට මේකත් අභිජ්ඣාව නිසා ඇති වෙනවා කියන එක ගත්තා. දැන් නිරෝධයට ගිය මනුස්සයාට ඕවා මොකක්වත් ම නැහැ නේ. එතකොට, දැන් ඔය විදිහට මගේ මේ සිත හරියට විශාල වෙලා තියෙන්නේ රහතන් වහන්සේ “ඇති” කිව්වා ම නැවැත්තුවට මේක cool වෙන්නේ නැහැ. Cool වෙන්න සෑහෙන වෙලාවක් ගියා, ඒ විදිහට ගිහිල්ලා.
ඉතින් මේක තමයි, මේ සංස්කාර දුක්ඛතාවය කියන එක තමයි භාවනාව.